Burgemeester Pieter Verhoeve kijkt terug op een bewogen week: "Het beschadigen van goederen van anderen met boterzuur tart wat mij betreft de grenzen van het manifestatie-recht. In Naaldwijk raakten mensen recent met een soortgelijke actie onwel. Dan kun je niet meer spreken van een grap, toch?"
Boterzuur-activisten van Extinction Rebellion
De vraag stellen is ‘m beantwoorden: burgemeester Pieter Verhoeve van Gouda is kritisch over het optreden van de boterzuur-activisten van XR (Extinction Rebellion). Zij hielden Gouda en andere gemeenten de afgelopen week in de ban met hun aankondiging om zaterdag 12 april boterzuur te verspreiden in winkels die volgens de aan XR gelieerde groepering Ode Aux Rats ‘fast fashion’ verkopen.
Samen met ad interim voorzitter Rob van Willigen van de Stichting Samenwerkende Binnenstadondernemers Gouda (SBG) maakte burgemeester Verhoeve afgelopen zaterdag een rondgang door de binnenstad om de ondernemers een hart onder de riem te steken. “Veel winkeliers stonden op scherp. Er was actief deurbeleid. Diverse ketens hadden veiligheidsprotocollen voorbereid. Onze handhavers en agenten waren zichtbaarder aanwezig dan gewoonlijk”, aldus Verhoeve.
Wel of geen ‘grap’
Afgelopen zaterdag (12 april) meldde Ode Aux Rats (de groepering die de boterzuur-actie had aangekondigd) in een email aan de gemeente: “Het was een 1-aprilgrap”. Of het wel of geen ‘grap’ was, is steeds onduidelijk gebleven. Tegenover NOS en Omroep West hield de klimaatbeweging tot en met afgelopen donderdag (10 april) vol dat de acties serieus waren. Bovendien lagen de nare gevolgen van de boterzuur-actie in Naaldwijk nog vers in ieders geheugen. En ondanks de email dat het een 1-aprilgrap was, heeft XR afgelopen zaterdag wel mét boterzuur gedemonstreerd in Nijmegen.
Het zekere voor het onzekere
“Gouda heeft dan ook steeds het zekere voor het onzekere genomen”, aldus burgemeester Verhoeve.
Dat leidde op woensdag 9 april tot een brief aan winkeliers om hen te waarschuwen voor de actie en de gevolgen van boterzuur. Ook werd de winkeliers aangeraden actief deurbeleid te overwegen en/of beveiliging in te zetten. Verhoeve: “Achter de voordeur heeft een burgemeester in beginsel geen mandaat. Een winkel is het domein van de winkelier, alleen hij of zij mag mensen weigeren de winkel te betreden”.
Overleg met politie en OM
Ondertussen trad de burgemeester in overleg met politie, Openbaar Ministerie, GGD/GHOR (Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio) en collega-burgemeesters om te beoordelen welke maatregelen maatschappelijk noodzakelijk zijn en juridisch houdbaar.
Dat leidde donderdag 11 april tot het besluit van de burgemeester om de voor zaterdag 12 april aangekondigde manifestatie te beperken. Dat betekende dat hij de demonstranten verbood om boterzuur en/of soortgelijke vloeistoffen te gebruiken. Ook diende de manifestatie plaats te vinden op een door de burgemeester aan te wijzen locatie.
Ongebruikelijk
Zo’n beperking van een manifestatie of demonstratie is in Nederland ongebruikelijk. Burgemeester Verhoeve: “Manifesteren is een groot goed. Het is een kroonjuweel van onze democratie. Het zet verandering in gang. Daar staat Gouda voor, sinds mensenheugenis al. We willen een verdraagzame, veelkleurige en vredige stad zijn. Het verbeteren van ons klimaat, van de arbeidsomstandigheden in fabrieken hier en ver weg, is urgent en nodig. Met elkaar, met respect, met rechtvaardigheid. Maar we kunnen er geen begrip voor hebben als Gouwenaars moedwillig worden getroffen in hun persoonlijke leef- en werkomgeving”.
