Eeuwige roem voor (Vergeten Levens)Redders van Holland
In Amerika geloven ze tot op de dag van vandaag in het niet bestaande verhaal van Hansje Brinker, een jongentje die met zijn vinger in een dijk heel Nederland redde. De Krimpenerwaard had haar eigen helden die hun schepen tegen een gat in de dijk aanstuurden. Arie Evegroen verdiende daarmee zijn geuzennaam en eeuwige roem als Redder van Holland, een titel die hij later moest delen.
Op de foto: (Jo)hannes van Vliet en Cor Heuvelman (rechts).
Evegroen (43) deed dit namelijk niet alleen, gezamenlijk met Cor Heuvelman (Krimpen aan de Lek) en de broers (Jo)hannes, Aart en Henk van Vliet (Ouderkerk aan den IJssel) redden zij miljoenen levens in de Randstad door het schip Twee Gebroeders tegen de dijk te zetten en met behulp van een ander binnenvaartschip De Onderneming het gat te vullen met zandzakken.
Tot 2008 verzwegen de Van Vlietjes en Heuvelman, allen zeer bescheiden, hun heldenrol. Ze werden uiteindelijk bekend als de ‘Vergeten Levensredders’ en werden later alsnog gewaardeerd en geëerd voor hun heldendaad. Met onder meer een Zilveren Medaille van het Carnegie Heldenfonds.
Volgens de Carnegie-organisatie hebben de mannen een belangrijke bijdrage geleverd aan het redden van de Hollandsche IJsseldijk, in de nacht van 31 januari op 1 februari 1953, 70 jaar geleden. Daarmee hielpen ze mee miljoenen mensenlevens te redden in het achterland, waaronder Gouda.
In ‘Tijd met Toon’ staat dijkgraaf @ToonvdK stil bij de watersnoodramp, die 70 jaar geleden langs de Groenendijk een dubbeltje op z’n kant was.
— Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard (@hhsenk) January 31, 2023
Lees meer over ons jubileumjaar en de activiteiten via: https://t.co/VINUguYtm8#750jaarhhsk #750jaar pic.twitter.com/kAXoSF7EJU
Dat deden ze door het roer en de regie van schipper Evegroen over te nemen en het schip van Evegroen in het gat van de dijk te sturen. Binnenvaartschippers Van Vliet brachten vervolgens met hun schip zandzakken naar de dijk om deze verder te dichten. Met gevaar voor eigen leven. De Onderneming kon namelijk met de krachtige noordwesterwind zo tegen Twee Gebroeders aan klappen en zo samen door de dijk heen gaan. Om dat te voorkomen was er stuurmankunst, behendigheid en beheersing van het schip en toebehoren (waaronder anker) nodig.
Evegroen en Heuvelman
Het spande erom bij Moordrecht, Capelle- en Nieuwerkerk aan den IJssel, de situatie was op drie plaatsen zéér kritiek. Ineens, om half zes, schoof er een stuk dijk weg. Burgemeester Vogelaar van Nieuwerkerk aan den IJssel zag nog maar een oplossing: een schip tegen de dijk zou een enorme overstroming kunnen voorkomen. ‘In naam der koningin’ vorderde hij het schip van Arie Evegroen.
Evegroen weigerde maar raapte uiteindelijk zijn moed bij elkaar en met Heuvelman (22), die nog zo kien was een roeibootje mee te nemen, gingen zij het gevecht met wind en water aan. Heuvelman dacht als het schip over de dijk de polder induikt, moeten wij niet aan boord zijn. Hij had namelijk al gezien hoe het de zandzakken verging die in het gat werden gestort, die spoelden met de stroom zo de polder in.
Onder regie van Heuvelman voer Evegroen met de wind mee tegen de dijk aan. Het schip zoog zich (door de enorme stroming) in het gat. De dreun was aan de overkant van het water te horen. Vervolgens maakten zij dat ze wegkwamen. Kort daarop moest Evegroen nog terug om de motor af te zetten. Zonder Heuvelman had Evegroen het niet gered, geen enkele schipper had deze klus in zijn eentje kunnen klaren. Daar waren minimaal twee man voor nodig. Heuvelman was iemand met kennis van zaken, lef en doorzettingsvermogen.
Van Vliet
Daarna werd het schip ‘De Onderneming’ van de Ouderkerker Hannes van Vliet (29) gevorderd om zandzakken aan te voeren. “Ze hadden zandzakken nodig en over de weggekolfde dijk konden de vrachtauto’s niet meer rijden.” Samen met zijn broers Henk en Aart is hij tot ’s avonds laat in touw geweest om het gat verder met zandzakken te dichten.
Foto: Historische Vereniging Oudekerck op d’ IJssel
Redders van Holland
De Zuid-Hollandse polders en daarmee vele mensenlevens werden gered. Achter de Schielandse Hoge Zeedijk liggen namelijk de diepste polders van Nederland. De hele dichtbevolkte streek van Rotterdam, Den Haag, Leiden en Gouda (waar toen 3 miljoen mensen woonden) had meters onder water kunnen komen te staan. Met recht kunnen we deze mannen Redders van Holland noemen. In de zomer van 1953 besloot Schieland om de Hoge Dijk te verhogen en te asfalteren.
Er werd op de Groenedijk in Nieuwekerk aan de IJssel een monument onthuld in 1983 ter herinnering aan de watersnood van februari 1953 met de toepasselijke naam: ‘Een dubbeltje op zijn kant.’
Expositie Watersnoodramp
Tot en met augustus 2023 is er in de Oudheidskamer van Ouderkerk aan den IJssel een te zien over de Watersnood van 1953 en de barre winter van 1963. Adres Oudheidskamer: Dorpsstraat 19 (vlakbij de Dorpskerk). Voor meer informatie en bezoektijden
Met dank aan de Historische Vereniging Oudekerck op d’IJssel en het Gemaal de Hooge Boezem achter Haastrecht.
