Film ‘Anton de Kom, wij slaven van Suriname’ in Filmhuis Gouda
De film ‘Anton de Kom, wij slaven van Suriname’ is de eerste van drie dit jaar, in de langer lopende reeks films over het slavernijverleden in Filmhuis Gouda. Regisseur Frank Zichem (1945) is woensdag 24 april om 20u00, op de sterfdag van Anton de Kom, in het Filmhuis te gast om zijn documentaire over Anton de Kom toe te lichten.
Activist en schrijver
Wij slaven van Suriname vertelt over de inspirerende activist en schrijver Anton de Kom (1898-1945), die streed voor het zelfrespect en zelfbestuur van Surinamers. Aan de hand van zijn levensverhaal, via gesprekken met zijn kinderen en kompanen, naast archiefbeelden waaronder die met zijn vrouw, vertelt de film ook een belangrijk deel van de geschiedenis van Suriname.
Als nationalist was De Kom actief in de antikoloniale beweging in Nederland en Suriname en voorstander van mensenrechten en vakbonden. Vrij zijn kon volgens hem alleen als je zelfrespect hebt, dus door eerst jezelf te kennen en jezelf te waarderen. Over Suriname was echter in de geschiedenisboeken van die tijd niet veel te vinden. Daarom werkte hij vanaf 1930 aan een boek over Suriname en diens geschiedenis, dat uiteindelijk in 1934 uitgegeven kon worden onder de titel ’Wij slaven van Suriname’, dat in de kolonie overigens verboden werd.
Zwarte dinsdag
Als jonge afgestudeerde vertrok De Kom in 1920 uit Suriname en kwam in Nederland terecht. Via zijn werk leerde hij in 1922 zijn latere (Nederlandse) echtgenote en moeder van zijn kinderen kennen. Hij werd actief in tal van linkse organisaties en begon te werken aan zijn boek. Na een kort verblijf in Suriname in 1932 werd hij bij demonstraties op ’zwarte dinsdag’ gearresteerd en later met zijn gezin op de boot naar Nederland gezet. Daar werd het hem onmogelijk gemaakt om werk te vinden, ook na de publicatie van zijn boek. Na de Duitse inval schreef De Kom voor het (communistisch) Nederlands verzet. In de zomer van ’44 werd hij verraden en op transport gezet naar concentratiekamp Sachsenhausen. Hij zou de oorlog niet overleven. Anton de Kom is in 2020 opgenomen in de historische canon van Nederland.
Frank Zichem (Paramaribo, 14 juli 1945) is regisseur van televisieprogramma's, documentaires en dramaseries. In de reeks films over het slavernijverleden vertoonde het Filmhuis eerder zijn documentaireKatibo Ye Ye over de trans-Atlantische slavenhandel van Afrika naar Zuid-Amerika. Daarin schetste hij hoe het slavernijverleden in de tegenwoordige tijd nog steeds doorwerkt.