Fototentoonstelling De Mix Nederland | Bnadem in Museum Gouda
Museum Gouda opent op 28 april de tentoonstelling De Mix Nederland | Bnadem, met fotografie van Robert de Hartogh (1942-2022) en Khalid Amakran (1991). De Hartogh legde in de jaren zeventig de eerste Marokkaanse gastarbeiders vast in de Goudse fabrieken en pensions. Amakran, zelf zoon van een arbeidsmigrant, maakte een serie nieuw werk met de historische foto’s van De Hartogh als uitgangspunt.
Trots
Zijn fotoportretten tonen de eerste generatie Marokkaanse Nederlanders, nu als zeventigers en tachtigers, vol trots naast hun kinderen en kleinkinderen. Hun verhalen zijn in de tentoonstelling ook te beluisteren, en auteur Hassnae Bouazza schrijft de tentoonstellingstekst. De Mix Nederland | Bnadem is tot en met 7 januari 2024 te zien in Museum Gouda en van 17 april tot en met 18 juni 2023 op NS-station Gouda.
De tentoonstelling vormt onbedoeld een postuum eerbetoon aan Robert de Hartogh, die tijdens de voorbereidingen eind 2022 plotseling overleed. Hij en Khalid Amakran hebben intensief samengewerkt om deze dubbeltentoonstelling samen te stellen.
Nieuwe grond
In de tentoonstelling gaat Khalid Amakran een dialoog aan met millennials met Marokkaanse roots en hun ouders. Zijn werk gaat over de zoektocht naar een eigen identiteit: wie mag je worden, wie kan je zijn en wat neem je mee van de generatie voor jou? In de tentoonstelling verkent hij hoe het voor hem was om als kind van immigranten op te groeien in het Nederland na 9/11 en hoe dat zijn Marokkaans-Nederlandse generatiegenoten vergaan is.
De foto’s waarmee hij deze verkenning vormgeeft, worden vergezeld door audiofragmenten, afkomstig uit de gesprekken die hij met de geportretteerden gevoerd heeft. Ook in de kennismaking met Robert de Hartogh bleek dit een overduidelijke gemene deler te zijn: voor beiden wogen de interacties met de mensen die ze voor de lens hadden net zo zwaar als de beelden die deze interacties uiteindelijk opleverden.
Sami, een van de geportretteerden die Amakran sprak, heeft het in zijn verhaal over hoe je als Marokkaans-Nederlandse millennial worstelt en wortelt in Nederland. Nederland als nieuwe grond.
Bnadem
De titel van de tentoonstelling, het Marokkaans-Arabische begrip Bnadem, betekent zowel ‘zoon van Adam’ als ook ‘persoon’ of ‘mens’, maar niet in de Westerse zin van het woord; in het Arabisch ontbreekt het woord ‘individu’. Daarmee wil Bnadem zeggen dat iedereen afstamt van iemand anders en daardoor onderdeel is van een geheel.
Amakran legt in zijn werk de worsteling bloot die Nederlanders met een Marokkaanse achtergrond doormaken op zoek naar een eigen identiteit, waarin waarden van huis uit meegegeven soms haaks staan op de Nederlandse individualistische benadering. Amakran: “Aan de ene kant word je geacht jezelf te ontwikkelen als individu, aan de andere kant word je door de gemeenschap waartoe je jezelf rekent geacht je loyaal te uiten aan waar je vandaan komt."
Robert de Hartogh (1942-2022)
In de jaren zeventig begon Robert de Hartogh met het fotograferen van het dagelijks leven van immigranten in Nederland. Omdat hij in een vroeg stadium een hecht netwerk van immigrantenfamilies, hulporganisaties en uitgeverijen van onderwijsmateriaal opbouwde, droeg hij voor een belangrijk deel bij aan de beeldvorming van deze eerste generatie Nederlanders met een buitenlandse achtergrond. Zijn werk concentreerde zich in de regio Rotterdam, maar hij reisde ook regelmatig naar de thuislanden van immigranten. In 1977 had hij, samen met schilder Peter Blokhuis, zijn eerste museale tentoonstelling in Museum Gouda over dit onderwerp. Nu vindt daar ook zijn laatste tentoonstelling daar plaats.
Khalid Amakran (1991)
Khalid Amakran groeide op in het Rotterdamse Spangen van de jaren negentig. Vanaf de aanslagen op de Twin Towers, hij was toen 10 jaar, begreep hij dat zijn achtergrond ertoe doet. En dat hij zich, als onderdeel van een geheel, moest verhouden tot gebeurtenissen waar hij geen invloed op had. Op zijn negentiende besloot hij zichzelf en anderen die zich ongehoord en ongezien voelden een stem te geven. Dit doet hij met portretfoto’s in de krant, door zelf plaats te nemen in jury's of te cureren voor musea. Eerder was zijn werk te zien in onder meer de Kunsthal, Het Nieuwe Instituut en TENT in Rotterdam en in het Stedelijk Museum Schiedam. Hij zit in de jury van de Zilveren Camera en zijn portretten verschijnen regelmatig in NRC Handelsblad.
De Mix Nederland
Bnadem is de Zuid-Hollandse editie in een serie tentoonstellingen van de Mix Nederland, een initiatief van Stichting Beeldmix samen met Museum Gouda, NS en ProRail. Dit wordt ondersteund door het Mondriaan Fonds en het Prins Bernhard Cultuurfonds. Bij iedere editie wordt historische fotografie gebruikt als bron van inspiratie voor hedendaagse Nederlandse fotografen.
Voor NS en ProRail is het belangrijk dat stations een fijne plek zijn om te verblijven. “Door de stations te gebruiken als buitenlocatie voor de exposities ontstaat er een hele mooie wisselwerking tussen museum en station. Reizigers worden op het station nieuwsgierig gemaakt naar de expositie in het museum en het publiek heeft een extra reden om naar het station te gaan om de expositie ook daar te beleven,” aldus Margriet Zegel, stationsmanager van station Gouda.
DE MIX NEDERLAND | BNADEM
Robert de Hartogh & Khalid Amakran
Museum Gouda: 28 april 2023 tot en met 7 januari 2024
NS-station Gouda: 17 april tot en met 18 juni 2023
Openingstijden Museum Gouda: dinsdag t/m zondag 11u00-17u00
Zie ook: museumgouda.nl
