Gunter Demnig plaatst laatste twee van in totaal 389 Stolpersteine
Na 14 jaar is dinsdag het project afgerond dat Soesja Citroen in 2010 begon. Gunter Demnig plaatste de laatste twee Stolpersteine op De La Reylaan 24 voor Siegfried Seemann en op Bogen 63 voor Herman Salomon Hamburger. Sinds 2010 zijn er in Gouda 389 van deze ‘struikelstenen’ geplaatst. Tijdens de oorlogsjaren werden 389 joodse stadsgenoten vermoord. Met deze laatste twee Stolpersteine is voor ieder van hen een gedenkplaats gecreëerd.
Gunter Demnig
Van deze ‘struikelstenen’, goudkoperen plaatjes die worden geplaatst in de stoep, zijn er nu 389 in Gouda. Op elk plaatje staan een naam, geboortejaar, sterfdatum en sterfplek van een slachtoffer gegrift. Kunstenaar en initiatiefnemer van het wereldwijde Stolpersteineproject, Gunter Demnig, kwam op 23 april nog eenmaal naar Gouda toe om de laatste twee gedenkstenen te plaatsen.
Slachtoffers
De Duitse Gunter Demnig wil in heel Europa de herinnering aan de slachtoffers van het naziregime levend houden door in het kader van zijn Europese project Stolpersteine gedenkstenen te plaatsen in het trottoir voor hun woning. Zijn is een citaat uit de Talmoed: “Een mens is pas vergeten, wanneer zijn naam vergeten is.”
Verhaal, gedicht en gebed
Met de laatste plaatsingen werd het project afgerond door burgemeester Pieter Verhoeve, Gunter Demnig, Soesja Citroen en andere belangstellenden. Dat gebeurde met een verhaal van het leven van de slachtoffers, een gedicht en een gebed. Soesja Citroen, coördinator van het project, werd bedankt door burgemeester Pieter Verhoeve. Het kaddiesj werd uitgesproken door Karel Jongeling en Donald Pachrach. Er werden gedichten over de Stolperstenen van Inez Meter, van Klara Smeets en van Jeffrey Geenen voorgedragen.
Gunter Demnig plaatste dinsdag de laatste twee Stolpersteine in Gouda voor in WOII vermoorde Goudse joden. Op De La Reylaan 24 voor Siegfried Seemann en op Bogen 63 voor Herman Salomon Hamburger. pic.twitter.com/gTr2VFBAD6
— ZoGouds.nl (@DitiszoGouds) April 23, 2024
Stolpersteine
Stolpersteine zijn betonnen blokjes van 10 bij 10 cm met bovenop een messing plaatje. In elk plaatje staan een naam, geboortejaar, sterfdatum en sterfplek van een slachtoffer van het nazi-regime gegrift.
De kunstenaar noemt de gedenksteentjes Stolpersteine – letterlijk: struikelstenen – omdat je er als het ware met het hoofd en het hart over struikelt en je je moet buigen om de tekst te kunnen lezen.
In 1995 legde Demnig voor het raadhuis in Keulen zijn eerste steen. In heel Europa en zelfs daarbuiten liggen Stolpersteine. In mei 2023 werd in Nürnberg, Duitsland de 100.000ste Stolperstein geplaatst.