Plaatsing 44 nieuwe Stolpersteine op 35 adressen
Deze week komen er 44 nieuwe Stolpersteine bij op 35 adressen in Gouda. Dat brengt het aantal Stolpersteine in onze stad totaal op 387. De gemeente steunt het project zeer en heeft een grondwerkbedrijf opdracht gegeven om de plaatsing uit te voeren.
De nieuwe Stolpersteine laten je weer even stilstaan bij leven en lot van deze voormalige stadgenoten en nazi-slachtoffers. Driekwart van de hieronder genoemde mensen was vluchteling, meestal uit nazi-Duitsland. Ze waren nog relatief jong toen ze om het leven gebracht werden: gemiddeld 47 jaar. Het gaat om 17 mannen en 27 vrouwen.
Er is in de week dat stratenmakers de Stolpersteine komen plaatsen, geen route uitgezet, geen publieke rondgang en ook geen tijdschema van plaatsing.
De oudste stadgenoot voor wie nu een Stolperstein komt, was de Nederlandse Jetje van Dantzig-Hartogs (79) van de Lage Gouwe 32. Zij was de weduwe van Mozes van Dantzig, een Goudse koopman in manufacturen. Ze werd geboren in Hellevoetsluis en woonde vanaf haar huwelijk met hem in 1894 in Gouda. Eerst beneden op de Gouwe 34 en na de dood van haar man in het bovenhuis op nummer 32.
Jetje was een van de meer dan honderd mensen, die bij de grote aprilrazzia van 9 april 1943 met een lange trein via Rotterdam naar Westerbork werd getransporteerd. Binnen twee weken na haar verdrijving uit Gouda werd ze vermoord in Sobibor.
De jongste voor wie een Stolperstein komt, is de Poolse vluchtelinge Klara Ringel (17). Zij woonde in de Cronjéstraat 20. Met haar moeder kwam ze in 1939 uit Polen naar Den Haag en trok vervolgens noodgedwongen weg uit de kuststreek naar Gouda. Vanaf februari 1942 woonde ze hier tien maanden. Haar moeder Ettel woonde dichtbij, maar wel op een ander adres. Haar vader Izak bleef nog in Den Haag.
Half december 1942 dook Klara onder. Na negen maanden werd ze opgepakt. Met haar ouders belandde ze in strafbarak 67 in Westerbork. Op 24 september 1943 stierf ze in Auschwitz. Net zeventien jaar was Klara. Haar moeder Ettel overleefde en kreeg in 1952 de Nederlandse nationaliteit. Ze kon zelf de kost verdienen en was ‘genoegzaam geassimileerd’ staat er bij haar verzoek to naturalisatie.
Op bijgaande foto zie je zes jonge Oost-Europese vluchtelingen met Jodenster. De foto is dus van mei 1942 of later. Op de achterste rij rechts staat Klara Ringel. Jonge meid met dik krullend haar in een vlecht en een wit kraagje boven haar jurk. Ze had hoogstens nog een paar maanden te leven.
Nieuwe Stolpersteine november 2023: Namen en Adressen
Agnietenstraat 21 hoek Kazernestraat (v/h Varkenmarkt 33) Mozes May
Bellamystraat 15 Hermann Diefenbronner en Elsa Diefenbronner-Ettlinger
Blekerssingel 50 Helene Weidenreich-Gernsheim
Boelekade 25 Izaak Trijbits en Paula Trijbits-Gertler
Boelekade 56 Kurt Julius Seligmann
Crabethstraat 8 Marianne Landau
Cronjéstraat 20 Klara Ringel
De Lange van Wijngaardenstraat hoek Zoutmanplein (v/h 6) Chane Ettel Schulster
De Lange van Wijngaardenstraat hoek Zoutmanplein (v/h